ДААТГУУЛАГЧ ӨӨРӨӨ МЭДҮҮЛСЭН ХӨДӨЛМӨРИЙН ХӨЛС, ТҮҮНТЭЙ АДИЛТГАХ ОРЛОГООС ДАРААХ ХУВЬ, ХЭМЖЭЭГЭЭР ШИМТГЭЛ ТӨЛНӨ
Сайн дураар даатгуулагч нь нийгмийн даатгалын дараах 3 төрөлд хамрагдана.
Тэтгэврийн даатгалд төлөх шимтгэлийн хувь хэмжээ 11.5% Тэтгэмжийн даатгалд төлөх шимтгэлтийн хувь хэмжээ 1.0% ҮОМШӨ-ний даатгалд төлөх шимтгэлийн хувь хэмжээ 1.0% Нийт дүн 13.5% САЙН ДУРЫН ДААТГАЛ
Ажил олгогчтой хөдөлмөрийн гэрээ, ажил гүйцэтгэх гэрээ болон хөлсөөр ажиллах гэрээ байгуулан, албан журмаар даатгуулснаас бусад хөдөлмөрийн насны доор дурдсан хүн нийгмийн даатгалд сайн дураар даатгуулах боломжтой. Тухайлбал:
- Хувиараа хөдөлмөр эрхлэгч
- Жолооч
- Бичил уурхай эрхлэгч
- Газар тариалан эрхлэгч
- Төрөөс олгох урамшуулалд хамрагдсан иргэн
- Хөдөлмөрийн чадвараа алдсан хүн
- Оюутан суралцагч
- Гэрийн үйлчилгээний болон түүнтэй адилтгах ажилтан
- Цалингүй нэг ба түүнээс дээш сарын захиргааны чөлөө авсан ажилтан
- Гадаад улсад ажиллаж, амьдарч байгаа Монгол Улсын иргэн
- Монгол улсад амьдарч байгаа гадаадын иргэн, харьяалалгүй хүн
- Гурав хүртэлх насны хүүхдээ асарч буй эх
- Малчин, туслах малчин
- Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдээ асарч байгаа ажил хөдөлмөр эрхлээгүй эх (эцэг)
- Бусад хүн
Сайн дурын даатгалын гэрээ байгуулах:
- Нийгмийн даатгалд сайн дураар даатгуулах иргэн нийгмийн даатгалын байгууллага (нийгмийн даатгалын байцаагч эсвэл “Нийгмийн даатгал” аппликейшн, даатгуулагчид зориулсан вэб хэрэглэн)-тай “Нийгмийн даатгалд сайн дураар даатгуулсан тухай” гэрээ байгуулах бөгөөд гэрээнд шимтгэл тооцох сарын цалин хөлс, орлогын хэмжээ, шимтгэл төлөх хугацаагаа тодорхой тусгана. Гэрээний хугацаанд цалин хөлс, орлогын хэмжээ болон хугацааг өөрчлөх боломжгүй.
- Шимтгэл тооцох сарын цалин хөлс, орлогын доод хэмжээ нь Хөдөлмөр, нийгмийн зөвшлийн гурван талт үндэсний хорооноос тогтоосон тухайн үед мөрдөж байгаа хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээ (2024 онд 792 000 төгрөг)-нээс багагүй байна.
- Шимтгэл тооцох сарын орлогын дээд хэмжээ тухайн үед мөрдөж байгаа хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг 7 дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцүү (2025 онд 5 544 000 төгрөг) байна.
Сайн дурын даатгалын шимтэл төлөх:
Сайн дураар даатгуулагч нь нийгмийн даатгалын байгууллагатай байгуулсан гэрээнд заасан хугацаанд төлбөл зохих шимтгэлээ доор дурдсан хэлбэрээр төлнө. Үүнд:
- “Нийгмийн даатгал” аппликейшн;
- Даатгуулагчид зориулсан веб программ;
- QR код эсхүл Opay;
- SENDLY ашиглан;
- Өөрийн үйлчлүүлдэг банкны аппликейшн;
- Банкны тооцооны салбарт очих гэх мэт.
Сайн дурын даатгалын гэрээ дуусгавар болох:
Дараах тохиолдолд нийгмийн даатгалын байгууллагатай байгуулсан гэрээ дуусгавар болно.
- Гэрээгээр тохирсон хугацаа дуусгавар болсон;
- Өндөр насны тэтгэвэр тогтоолгосон сараас;
- Даатгуулагч гэрээний хугацааг дуустал хугацаагаар хөдөлмөрийн гэрээгээр ажил хөдөлмөр эрхэлсэн бол тухайн сараас;
- Даатгуулагч нас барсан сараас.
Сайн дураар даатгуулагчийн тэтгэвэр, тэтгэмж , төлбөр авах эрх:
Сайн дураар даатгуулагч хуульд заасан нөхцөлийг хангасан тохиолдолд дараах тэтгэвэр, тэтгэмж, төлбөрийг авах эрхтэй:
Тэтгэврийн даатгалын сангаас:
-
- Өндөр насны тэтгэвэр
- Хөдөлмөрийн чадвар алдсаны тэтгэвэр
- Тэжээгчээ алдсаны тэтгэвэр
Тэтгэмжийн даатгалын сангаас:
-
- Хөдөлмөрийн чадвар түр алдсаны тэтгэмж
- Жирэмсний болон амаржсаны тэтгэмж
- Нас барсан даатгуулагчийн гэр бүлийн гишүүнд олгох тэтгэмж
Үйлдвэрлэлийн осол, мэргэжлээс шалтгаалсан өвчний даатгалын сангаас:
- Хөдөлмөрийн чадвар алдсаны тэтгэвэр;
- Тэжээгчээ алдсаны тэтгэвэр;
- Хөдөлмөрийн чадвар тvр алдсаны тэтгэмж;
- Нас барсан даатгуулагчийн гэр бүлийн гишүүнд олгох тэтгэмж;
- Хөдөлмөрийн чадвар алдсаны тэтгэвэр авагчийн тэтгэврийн даатгалын шимтгэлийн төлбөр;
- Даатгуулагчийн эрүүл мэндийн нөхөн сэргээлтийн зардлын төлбөр.
Сайн дураар даатгуулагчийн хүлээх хариуцлага:
Сайн дураар даатгуулагч нь сард төлбөл зохих шимтгэлээ нийгмийн даатгалын байгууллагатай байгуулсан гэрээнд заасан хугацаанд төлөөгүй тохиолдолд дутуу төлөгдсөн буюу хугацаандаа төлөгдөөгүй шимтгэлийн дүнгээс хугацаа хэтрүүлсэн хоног тутамд 0.3 хувиар тооцож алданги төлнө. Энэхүү алдангийн хэмжээ нь төлбөл зохих шимтгэлийн 50 хувиас хэтрэхгүй байна.
ХҮҮХДЭЭ 3 НАС ХҮРТЭЛ НЬ АСРАХ ЧӨЛӨӨТЭЙ БАЙГАА ЭХИЙН САЙН ДУРЫН ДААТГАЛЫН ШИМТГЭЛ ТӨЛӨЛТ
Хүүхдээ 3 нас хүртэл нь асрах чөлөөтэй байгаа эхийн сайн дурын даатгалын шимтгэл төлөлт:
- Гурав хүртэлх насны хүүхдээ асарч байгаа сайн дурын даатгуулагч эхийн тэтгэвэр, тэтгэмжийн даатгалын шимтгэлийн 50 хувийг тэтгэмжийн даатгалын сангаас болон улсын төсвөөс хариуцан төлдөг. Шимтгэлийг хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээнээс тооцон төлөх ба дээрх арга хэмжээнд хүүхэд нь 3 нас хүрээгүй сайн дураар даатгуулагч эхчүүд хамаарна.
Жишээ нь: Даатгуулагчийн сард төлөх шимтгэл 792 000*13.5% = 106 920 төгрөг
Үүнээс: Тэтгэвэр, тэтгэмжийн даатгалд төлбөл зохих шимтгэл:
792 000*12,5% = 99 000 төгрөг
50% нь – 49 500 төгрөг (Тэтгэмжийн даатгалын сангаас болон улсын төсвөөс хариуцан төлнө)
50% нь -49 500 төгрөг (Даатгуулагч эх өөрөө төлнө)
ҮОМШӨ-ний даатгалын шимтгэл (792 000*1%=7 920)-ийг даатгуулагч эх өөрөө хариуцан төлөх бөгөөд нийтдээ:
Даатгуулагч эх: 57 420 төгрөг
Улсын төсвөөс: 49 500 төгрөг төлнө.
МАЛЧИН, ТУСЛАХ МАЛЧНЫ САЙН ДУРЫН ДААТГАЛЫН ШИМТГЭЛ ТӨЛӨЛТ
Малчин , туслах малчны тэтгэврийн даатгалын шимтгэлийн 50 хувийг улсын төсвөөс хариуцан хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээнээс тооцон төлөх ба улсын төсвөөс хариуцан төлөх хугацаа 5 жилээс ихгүй байна.
Жишээ нь: 792 000*13,5%=106 920 (Нийт төлбөл зохих шимтгэл)
Үүнээс: Тэтгэврийн даатгалд төлбөл зохих шимтгэл: 792 000*11,5%=91 080 төгрөг
50% нь – 45 540 төгрөг (Улсын төсвөөс хариуцан төлнө)
50% нь -45 540 төгрөг (Даатгуулагч өөрөө төлнө)
Тэтгэмж болон ҮОМШӨ-ний даатгалын шимтгэл (792 000*2%=15 84 )-ийг даатгуулагч өөрөө хариуцан төлөх бөгөөд нийтдээ:
Малчин даатгуулагч өөрөө : 61 380 төгрөг
Улсын төсвөөс: 45 540 төгрөг төлнө.
Хэрэв малчин, туслах малчин нь хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээнээс дээгүүр орлогоос шимтгэл төлөх тохиолдолд өөрийн тооцсон орлогоос (улсын төсвөөс төлөх 45 540 төгрөг)-ийг хасаж төлнө.
18 НАС ХҮРТЭЛХ ХӨГЖЛИЙН БЭРХШЭЭЛТЭЙ ХҮҮХДЭЭ АСАРЧ БАЙГАА АЖИЛ ХӨДӨЛМӨР ЭРХЛЭЭГҮЙ ЭХ /ЭЦЭГ/-ИЙН САЙН ДУРЫН ДААТГАЛЫН ШИМТГЭЛ ТӨЛӨЛТ
18 нас хүртэлх хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдээ асарч байгаа ажил хөдөлмөр эрхлээгүй эх /эцэг/-ийн сайн дурын даатгалын шимтгэл төлөлт:
- Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдээ асарч байгаа ажил хөдөлмөр эрхлээгүй эх (эцэг)-ийн төлөх шимтгэлээс улсын төсвөөс хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээ (792 000 төгрөг)-ний тэтгэврийн даатгалын шимтгэлийн 11.5% (91 080 төгрөг)-ийг хасаж зөрүү шимтгэлийг даатгуулагч өөрөө хариуцан төлнө.
- Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдээ асарч байгаа ажил хөдөлмөр эрхлээгүй эх /эцэг/-ийн сайн дурын даатгалын гэрээ байгуулах даатгуулагч нь даатгуулагчийн хүүхдийн төрсний гэрчилгээ, байнгын асаргаа шаардлагатай хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдийн тодорхойлолтын мэдээлэлд үндэслэн гэрээ байгуулна.
Жишээ нь: Даатгуулагчийн сард төлөх шимтгэл 792 000*13.5% = 106 920 төгрөг
Үүнээс – 15 840 төгрөг (Даатгуулагч өөрөө төлнө)
– 91 080төгрөг (Улсын төсвөөс хариуцан төлнө)
Даатгуулагчийн сард төлөх шимтгэл 5 544 000*13.5% = 748 440 төгрөг
Үүнээс: – 657 360 төгрөг (Даатгуулагч өөрөө төлнө)
– 91 080 төгрөг (Улсын төсвөөс хариуцан төлнө)
Мэдээлэл хариуцагч:
Сайн дурын даатгал хариуцсан мэргэжилтэн Б.Бямбадэлгэр
Утас: 99038873
.